Entre as vitaminas atópanse algunhas do grupo B como a B12, B1 ou Niacina, que permiten o aproveitamento dos nutrientes enerxéticos (hidratos de carbono, graxas e proteínas). Interveñen en numerosos procesos de gran importancia como a formación de glóbulos vermellos, a síntese de material xenético, a produción de hormonas sexuais, etc.
A sardiña contén tamén cantidades significativas de vitaminas liposolubles como A, D e E. A primeira contribúe ao mantemento, crecemento e reparación das mucosas, pel e outros tecidos do corpo. Favorece a resistencia fronte ás infeccións e é necesaria para o desenvolvemento do sistema nervioso e para a visión nocturna. Tamén intervén no crecemento óseo, na produción de encimas no fígado e de hormonas sexuais e suprarrenais. Pola súa banda, a vitamina D favorece a absorción de calcio e a súa fixación ao óso, e regula o nivel de calcio no sangue.
En canto aos minerais, a sardiña contén fósforo, magnesio, potasio, ferro, zinc e yodo. O fósforo está presente en ósos e dentes, intervén no sistema nervioso e na actividade muscular, e participa en procesos de obtención de enerxía. O magnesio relaciónase co funcionamento do intestino, os nervios e os músculos, e ademais forma parte de ósos e dentes, mellora a inmunidade e posúe un suave efecto laxante. O ferro é necesario para a formación de hemoglobina, proteína que transporta o osíxeno desde os pulmóns a todas as células, e o seu consumo adecuado prevén a anemia ferropénica. En canto ao contido en yodo da sardiña, este é significativo, aínda que abunda máis noutras especies de peixes. Este mineral é indispensable para o bo funcionamento da glándula tiroides que regula numerosas funcións metabólicas, así como o crecemento do feto e o desenvolvemento do seu cerebro.
As sardiñas de lata presentan un contido de calcio moi importante porque se consomen xunto coa espiña. En concreto, achegan uns 314 miligramos de calcio por 100 gramos.
O inconveniente que presenta a sardiña para a saúde limítase a quen padecen hiperuricemia ou pinga, dado o seu contido en purinas, que no organismo transfórmanse en ácido úrico.
A noite de San Xoán, o 24 de xuño, é hoxe unha das festas máis ricas en lendas, supersticións e costumes que acocha o noso folclore, a nosa cultura. Antes de ser cristianízada, era unha relixión popular na que os espíritus do mal actuaban na escuridade con obxectivos malévolos na percura dalgunha victima.
Pretender sabe-la oríxe desta liturxia sería perderse nos estadios máis ancestrais da vida mesma. Quizáis poderíase remontar ás civilizacións prehistóricas e sobre todo dende que o home se decata do movemento de translación ó redor do sol que anualmente recorre o noso planeta. Dita observacián puido ser consolidada cando a humanidade logrou "domesticar" o lume.
0 dia no que o sol atinxe o maior tempo de esplendor dase o 21 de xuño , fenômeno natural coñecido como "solsticio vernal ou de verán". A partir de entón, o tempo da claridade solar vai diminuindo paseniñamente ate o solsticio "hienal ou invernal" no día de San Silvestre. De seguido, a luz diurna vai "increscendo" ata repeti-lo ciclo .
Segundo a definía don Eladio Rodríguez Gónzalez no seu Breviario enciclopédico: "Na noite de San Xoán parecen realizarse tódalas marabillas. Acéndense nas cidades, vilas e aldeas as tradicionais lumeiradas, arredor das
cales canta a mocidade, baila e brica por riba das chamas; pasan logo os gandos para que reciban o orballo de San Xoán, cando xa as fogueiras esmoreceron, facendo que as redes reciban o remol aínda fumegante; póñense ó relento herbas e plantas recendentes, mergulladas en auga, e nesta auga sandadora lávase á mañá seguinte toda a familia, na crenza de ver curadas as erupcións do cute que padecen; tómanse ás doce da noite as nove ondas do mar polos que viven preto; non poucas persoas acoden á praia máis cercana, malia teren que percorrer unha distancia de dúas a tres légoas para recibi-las salutíferas ondas; chimpándose nove veces ó río os ribeiráns do Miño ó dálas doce da noite, cren que esas ablucións lles serán beneficiosas.
As mozas solteiras botan a clara e a xema dun ovo nun vaso con auga, que poñen ó relento para observar ó saí-lo sol as formas caprichosas que adoptou o contido e deducir diso a profesión ou oficio que terá o desexado noivo ou o futuro esposo; hai quen cre que as meigas aproveitan a noite de San Xoán para dirixirse polos aires ós seus conciliábulos de Sevilla ou do noso areal de Coiro; e tales virtudes salutíferas e purificadoras teñen as augas nesta noite única, que tamén posúen facultades prolíficas para a moza que acade coller a chamada Flor da auga fría. En non poucas aldeas galegas moitas persoas adoitaban madrugar para ver por un cristal afumado como o sol nace bailando na madrugada dese día vizoso en prodixios. A mocidade das aldeas, aproveitando as sombras, dedícase a cambiar de sitio e saca-las cancelas dos seus gonzos, os carros, os apeiros de labranza e tódolos enseres que poden levar duns sitios a outros máis ou menos afastados; deste xeito aparecen pola mañá na eira dun veciño o que estaba recollido no alpendre doutro; e así trasladaban á Veiga vella os efectos dun veciño da Veiga nova; e aínda atrancan as portas de moitas casas para que os moradores non poidan saír doadamente delas. Nas poesías dos trobadores medievais fanse referencias adoito a estes costumes que xa entón eran propios de noite e de día tan sinalados".
• Na noite de San Xoán non te deites ata a mañán.
• Na fogueira de San Xoán, todos caen ó chan.
• No San Xoán as bruxas fuxirán.
• Polo San Xoán, as nove co día darán.
• O día de San Xoán, é o día máis longo do verán.
• Mañanciñas de San Xoán, unhas corren e outras van.
• Polo San Xoán, calquera burro gaña o pan.
• Quen xexuna polo San Xoán, é tolo ou non ten pan.
• Na noite de San Xoán, bebe viño e come pan.
• Polo San Xoán a sardiña pinga o pan.
Son moitas as referencias ós labores agrícolas:
• No San Xoán, peras na man.
• A auga de San Xoán, tolle o viño e non da pan.
• No San Xoán, fouciña na man.
• En San Xoán, cardos dan.
• Os allos postos no San Xoán, son dentes de can.
"Salto por enriba do lume de San Xoán, para que non me trabe nin cobra nin can".
"Dios te dou, Dios te criou, Dios che saque esta ollada se alguén cha botou. Antes que o mal sea visto, naceu Cristo. Morra este mal e viva Cristo"
"Demo maldito vaite de ahí. Ahí vai a borralla de San Xoán atrás de ti. Dios te leve ó mar onde non cantou galiña nin galo. E a que cantou, levouna o diaño".
No hay comentarios:
Publicar un comentario